Câu đằng, vị thuốc tốt chữa bệnh động kinh, cao huyết áp, tật ngủ nghiến răng

Câu đằng là cây thuốc mọc hoang nhiều ở vùng miền núi phía Bắc nước ta, dạng thân dây vươn dài chườn lên những cây khác tạo thành bụi ở trong rừng.

Giới thiệu về dây câu đằng, vị thuốc câu đằng

– Tên gọi còn có tên khác: Dây móc câu, Vuốt lá mỏ, Thuần câu câu, Pược cận (Tày), Co nam kho (Thái), Cú giằng (Mông);

– Tên dược: Ramulus Uncariae cum Uncis

– Tên thực vật: 1. Uncaria rhynchophyllia (Miq.) Jacks.; 2. Uncaria hirsuta Havii.; 3. Uncaria sinensis (Oliv.) Havil; 4. Uncaria sessilifructus Roxb.

– Tên Trung Quốc: 钩藤

Đặc điểm tự nhiên của dây câu đằng:

Thuộc loại cây dây leo, bò chườn dài lên những cây khác. Thân vuông dài từ 7 – 9m, có nhiều đốt, mỗi đốt lại có 2 cành mọc đối, ở đốt có 4 lá đài. Lá mọc đối, phiến lá hình trứng, ở kẽ lá có 1 hoặc 2 móc (giống móc câu). Hoa thành hình cầu. Quả nang, trong chứa nhiều hạt. Mùa ra hoa, quả bắt đầu từ tháng 4.

Bộ phận móc câu được dùng làm thuốc

Đông y đánh giá câu đằng có vị ngọt, tính hàn quy vào 2 kinh: can và tâm bào, có tác dụng thanh nhiệt, bình can tức phong, chỉ kinh. Câu đằng được dùng để trị động kinh, cao huyết áp, sốt cao co giật, sốt nóng đau đầu, ù tai, hoa mắt, chóng mặt, thiên đầu thống, viêm gan cấp tính, tật ngủ nghiến răng…

Bộ phận chính dùng làm thuốc là móc câu mọc ở cuống lá.

Y học hiện đại nhận thấy câu đằng có chứa các alkaloids: rhynchophylline, corynoxein, hirsutine, isorhynchophylline, dihydrocadambine, isodehydrocadambine … có tác dụng trấn kinh, giãn mạch, hạ huyết áp.

– Liều dùng: 12 – 24g.

– Chú ý: Không sắc hãm câu đằng trong thời gian lâu.

Những bài thuốc tiêu biểu có Câu đằng:

Hoa của dây câu đằng hình cầu

1. Câu Đằng Tán

Làm cho nhẹ đầu, sáng mắt, trị tạng can yếu.

Bán hạ (chế), Cam Cúc hoa, Mạch môn (bỏ lõi), Nhân sâm, Phòng phong, Phục linh, Phục thần, Trần bì (bỏ xơ) mỗi vị 20g

Cam thảo (nướng) 10g, Thạch cao 40g,

Tán bột. Ngày uống 2 lần, mỗi lần 16g. Dùng 7 lát Gừng sống, sắc lấy nước uống thuốc.

2. Thiên ma câu đằng ẩm

Tác dụng: Bình can tức Phong tư âm thanh nhiệt, Trị chứng huyết áp cao, đai đầu, ù tai, hoa mắt, mất ngủ hoặc bán thân bất tọai, lưỡi đỏ mạch “huyền” “sác”

Thiên ma, Chi tử, Hoàng cầm mỗi vị 8g

Câu đằng, Ngưu tất, Ích mẫu, tang kí sinh, Dạ đằng giao, Bạch linh mỗi vị 12g,

Thạch quyết minh 20g.

Cách dùng: Sắc nước uống ngày 2 lần.

3. Trị tật nghiến răng

Câu đằng 10g; Kim ngân hoa 9g; Cúc vàng 6g; Địa long 6g; Bạc hà 3g. Sắc với 200ml nước, còn khoảng 50ml nước, để nguội và uống 1 lần/ngày.

 

Mặt trên lá dây câu đằng

Lưu ý khi sử dụng cây câu đằng

– Không sắc hãm câu đằng trong thời gian lâu.

– Không dùng cho trẻ dưới 6 tháng tuổi, người đang truyền máu, người bị huyết áp thấp.

– Không tự ý kết hợp các loại thuốc với nhau hay kết hợp câu đằng với các loại thuốc Tây.

– Tham vấn ý kiến của bác sĩ chuyên khoa trước khi sử dụng.